سوالات مهم
پس از مشاهده و مطالعه شرایط منحصر به فرد تاریخی حاکم بر این منطقه، سوالات بسیاری مطرح می شود که نیاز به پاسخ دارند. چرا تاریخ ایران باستان در مناطق شمال غربی پاکستان آنقدر منفور است که کاملاً محو و انکار شده است؟ ما اثرات آن را همه جا می بینیم - اما در حالت ویرانگر. چه چیزی باعث این خرابی شد؟ اوضاع به قدری بد است که هر شارلاتان پشتون می تواند با خیال راحت از جایش بلند شود و مثلاً با اطمینان اعلام کند که دهگان درد دارد (تصویر زیر را ببینید). هر ایران شناس توانمندی می داند که دهگان چیست و بوده است... و هر انسان شناس یا قوم شناس مناسبی می تواند از ماهیت نژاد دردی به ما بگوید. داردها همیشه بخشی از قلمروهای تحت حاکمیت ایران شرقی بودند - اما آنها همیشه یک نژاد جداگانه نیز بوده اند.
چرا در پاکستان، از حکومت تا جامعه، قوم نگاری واقعی در همه سطوح وجود ندارد؟ پاکستان یک ابزار ژئوپلیتیکی مصنوعی استراتژی قدرت جهانی انگلیسی-آمریکایی است، با یک دستور کار مشکوک – نه یک رشد طبیعی دولت با رفاه شهروندانش به عنوان هدف اصلی و مقدس آن، بنابراین شاید این آخرین سوال ما را توضیح دهد.
اما چرا ایرانیان باستان (تاجیکها) در بخشهای مرکزی خراسان شرقی به پشتونسازی (یا «ساکیفیکاسیون») عمده روی آوردند؟ من به مناطقی اشاره می کنم که اکنون شرق افغانستان و خیبر پختونخوا نامیده می شوند.
در نهایت - آیا قومیت افغان پشتون منشأ ساکا شکلی از "تاجیک" است؟ بسیاری از اقوام ساکا (پامیری) در تاجیکستان طبق سیاست های آن کشور مدرن، اکنون رسماً به عنوان تاجیک قومی شناخته می شوند. در حالی که برای یک فارسیوان یا فارسی زبان از کشوری به نام افغانستان، این پیشنهاد تاجیکستانی ممکن است منفور به نظر برسد، زیرا آنها تا کنون تمایل داشته اند که فقط فارسی زبانان را تاجیک های واقعی بدانند. اما افشاگری های اخیر ما در مورد حضور مردم پشتو زبان که خود را قومی تاجیک می دانند در شرق افغانستان و غرب پاکستان قطعا این دیدگاه را بر هم زده و موضوع را پیچیده کرده است.
پامیریهای بدخشان با منشأ ساکا از نظر تاریخی چندان تأثیرگذار نیستند، اما قبلاً باعث یک جنگ داخلی جداییطلبانه اخیر در تاجیکستان شدهاند و اکنون با آنچه قبلاً بودند متفاوت هستند. یقیناً ترکیب اصلی ساکا-اشکانی سیستان (که افغانهای سرابنی نیز نامیده میشود) در 500 سال گذشته تأثیر سیاسی عمیقی بر شرق مرکزی خراسان داشته است. در مورد سایر قومیت های مرکب ساکا که در گندهارا، باختر و سغد وجود دارد، چنین چیزی مشاهده نمی شود.